YAPAY ZEKANIN KISA TARİHİ

McCullach ve Pitts yapay zeka hakkında ilk çalışmaları yapmışlardır. Çalışmalarında hesaplanabilir fonksiyon ile sinir hücrelerinde oluşan ağlarla hesaplanabileceğini ve mantıksal (ve, veya) işlemlerinin gerçekleştirilebileceğini gösterdiler. Bu şekilde öğrenme becerisinin kazanabileceğini öne sürdüler. Bu çalışmalarla günümüzde iki temel akım olan mantık ve bağlantıcı akımın öncüsü olmayı başardılar.

Hebb, sinir hücreleri arası bağlantı şiddeti değiştirmek için basit bir kural önerince öğrenebilen yapay zeka sinir ağları gerçekleştirmek olası hale geldi.

1950’lerde Turing ve Shamon bilgisayarlar için satranç programları yazıyordu. İlk yapay sinir ağı temelli bilgisayar SNARC, MIT(emayti) Minsky ve Edmond tarafından 1951’de yayınlandı.

19567 yılında Dartmouth’da iki aylık Workshop düzenlendi. Bu Workshop yapay zeka adına güzel adımlar atıldı. McCarth yapay zeka adını önerdi ayrıca ilk kez kuram ispatlayan Logic Theorist(Mantık Kuramcısı) Newell ve Simon tarafından burada tanıtıldı.

Newell ve Simon General Problem Solver(GPS) programını geliştirdiler. GPS yapay zekadaki akımlarda “insan gibi düşünme” yaklaşımına göre üretilmiştir ilk programdır. Simon “fiziksel simge” varsayımı ortaya atarak insanda bağımsız zeki sistemler yapanların haraket noktası olacaktır.

Bundan sonra Mantık temelli çalışmalar ortaya çıkmaya başlamıştır. Yapay zeka ile oluşturulan programların başarılarını göstermek için bir takım yapay sorunlar ve dünyalar kullanıldı. Sonrasında bunun oyuncak dünyalar olduğunu gerçek dünyalar olmadığı, gerçek yaşamdaki sorunları çözemeyeceği hakkında yazılar ve iddialar ortaya sürüldü.

1958’de Simon bir bilgisayarın 10 yıl içinde satrançta dünya şampiyonunu yeneceğini öngördü. 10 yıl sonra olmasada 1995’te Deep Blue adlı bilgisayar dünya satranç şampiyonunu yendi.

Programların gerçek sorunlarla başarım gösterememesi konuyla ilgili bir bilgi kullanmaması olabileceği söylendi. Weizenbaum (vaytzınbaum) adlı program ile geliştirilen “Eliza” sohbet ettiği kişinin cümlelerinden bazı işlemler yapıyordu, bu gülünç durum gülünç anlara sebep olması Eliza’nın çalışmalarını durdurdu.

Karşılaşılan güçlüklerin temelinde henüz bilinmeyen NP-tamamlık kuramının öngörüleri yatmaktaydı. Yapay zekacılar önceden oluşan idaalar ve yazılar artmaya başlamıştı bazı raporlarda yapay zekacılara harcanan paranın israf olduğu yazılıyordu. Bu durumdan dolayı çoğu araştırmacı maalesef ki çalışmalarını durudurdu, bazı araştırmacılar ise kendi kaynakları ile yapay sinir ağları alanında günümüzde çok önemli sonuçlar verdiler.

Genel program yerine, belirli bir alanda uzmanlaşmış programlar yapay zeka çalışmalarını canlandırdı. Kısa sürede uzman sistemler denilen bir metodoloji (yöntembilim) gelişti. Uzman sistemler kural tabanlı, bilgi tabanları kullanıyordu. Yzni otomobilin tamirini yapan bir uzman sistemi otomobilin ne işe yaradığını bilmiyordu. Tüm çeşitli alanlarda uzman sistemler geliştirildi.

Bu sıralar Türkçe, İngilizce vb. dilleri anlayan bilgisayar çalışmaları hızlandı. Bunun için dünya hakkında genel bilgisi ve bilgiyi kullanabilmek için genel metodolojisi olması gerektiğidir.

Yapay Zeka yavaş yavaş endüstri haline geliyordu. DEC tarafından kullanılan ve müşteri seçimine göre donanım seçimi yapan Rl uzman sistemi şirkete 1 yılda 40 milyon dolar tasarruf sağlamıştır.

1981’de Japonlar “beşinci kuşak” adlı projelerini duyurdular. Prolog dilini kullanan zeki bilgisayar üretilecek bu zeki bilgisayarlar saniyede milyonlarca çıkarım yaparak çok büyük bilgi tabanlarını işleyebileceklerdi. Doğal dili anlayan sistemler üretmekte hedefleri arasındaydı. Bu projelerden sonra yapay zeka diğer ülkelerde de tam anlamıyla yeniden keşfedildi diyebiliriz. Büyük paralar yapay zeka uğruna harcanmaya başlamıştı bu endüstri cirosu 2 milyar dolar ciroya ulaşmıştı.

Gene 1980’lerde yapay sinir ağları muhteşem dönüş yaptı, borsadan hastalık teşhisine tanı koymaya kadar çok geniş bir alanda kullanılmaya başlandı.

Bütün bunların sonunda Yapay zeka araştırmacıları da insan gibi düşünen sistemler yapmaktan vazgeçmeyen rasyonel kararlar verebilen sistemler üretmeyi amaçlayan bir grup araştırmacı sesini duyurdu.