Akıl Oyunları (A Beautiful Mind) Film İncelemesi

Burslu olarak Princeton Üniversitesi’nde başlayan John Nash, sıra dışı bir matematikçidir. Kimse tarafından keşfedilmemiş bir fikir bulmak ve kendini kanıtlamaya çalışmak istemektedir. Oda arkadaşı Charles ile tanışır. Charles ile tanışması gergin olsa da hemen yakın arkadaş olurlar. Bir gün arkadaşlarıyla geldiği barda otururken tanışmak istediği kızla, kendi ve diğer erkekler arasında olan varsayımdan “itici güç” denilen konuda konuşup araştırmaya koyuluyor. Bu konuyla beraber Pentagonda çalışmaya başlıyor. Ardından Parcher adında bir adamla tanışıyor ve Nash yeni göreve başlıyor. Artık bir şifre çözmesi gerekiyordur ve bunun için de casus olmuştur. Kısa bir süre sonra öğrencisi olan kızla görüşmeye başlar ve evlenirler. Casusluk yaptığı sırada uğradığı suikast sonrası artık her şeyi tehdit olarak algılamaya başlar. Kısa bir süre sonra Nash’a şizofreni teşhisi konmuştur. Nash aslında gördüğü oda arkadaşı ve Parcher’ın hayal olduğu ortaya çıkar. Tedavilerden sonra ailesiyle yeni bir şehre taşınır. İlaçlarını alması gerekirken düzenli olarak almamaya başlar. Şizofreni belirtileri tekrar başlar. Parcher ve oda arkadaşı yeniden gelir. Ama zamanla okula döner ve tüm hayali dostlarına veda eder. Tekrar eğitimlerine devam eder. Nobel’e aday gösterilir. Ve Nobel’i kazanır.

Oda arkadaşıyla tanıştığında oda arkadaşına “ilkokul öğretmenim bana 2 beynin yarım kalbin var” demesi bizim Nash’in nasıl biri olduğunu anlamamızı sağlamıştır. Film boyunca aslında aklının, düşüncelerinin ona düşman olduğu ve iyileşmesinin sebebinin ise eşinin ona olan sevgisinden kaynaklandığını göstermiştir.

Adam Smith’in “en iyi sonuç için gruptaki herkes en iyi olduğu şeyi yapmalıdır” demiştir, ancak Nash “en iyi sonucu almak için gruptaki herkes hem kendi hem de grup için en iyi şeyi yapmalıdır” ilkesini benimsemiştir. Burada Nash sözü çok güzel bir hale çevirmiştir çünkü insanın kendi için en iyisini yapması bencilliğe yol açmaktadır. Çevresine veya etrafındaki insanlara saygı göstermemek aslında insanın kendisi içinde en iyisini yapamadığı anlamına gelir. Bunun sonucunda itici gücün farkına varıp çalışmalara başlar.

Pentagondaki görevinde duvardaki sayılara bakarak anlamlı bir bütün şeklinde Amerika’ya yapılacak girişin koordinatlarını tespit etmesi çok ilgimi çekmiştir. The Imitation Game filminde şifreleri çözen cihaz gibi beyni sayılar arasında bağlantılar oluşturması adeta işleyen bir makine gibiydi bu da beynin gücünü biraz dahi olsa anlamamı sağlamıştır.

İlk dersinde sınıfa gelen gürültüyü bir matematikçi ve matematikçi olmak isteyen kişinin çözüme farklı bakması güzel bir örnektir. Bir sorunun birden fazla çözümü olduğunu bize göstermektedir. Günlük hayatımızda da bu durum karşımıza çıkmamaktadır. Bir çözümün varlığına inanmak aslında diğer düşüncelere karşı olunduğumuzu da gösterir.

Suikasta uğramasından sonra şizofreni teşhisi konan Nash’in oda arkadaşı Charles Herman’ın aslında başından beri hayali olduğunu duymak beni şok etti. Ayrıca eşinin hiç görmemesi, konuşmaması ama var olduğuna Nash’in onu inandırması garip bir durumdur.

Eşi devlet için, hazırladığı mektupları buluyor ve artık devlet için çalışmadığını yani William Parcher diye birinin de olmadığını duyuyoruz. Gerçekliği böylelikle en yakın hisseden Nash, odasında kendini keserek kendisine yerleştirilen cihazı araması kendisinin nasıl bir durumda olduğunu anlamazı sağlıyor. Sürekli senle beraber olan aklının insana oyun oynaması bedeninin kontrolden çıkmasını rahatlıkla sağlamaktadır.

Nobel’e adaylık için gelen kişiyle okulda çay içmeye oturduklarında gençliğinde gördüğü başarılı insanlar gibi kendilerine kalem verildi. Bir duruma veya bir kişiye imrenerek hayatını bu yolda sonuna kadar tükettiğinde, sonucunun başarıya ulaşmak olduğunu görmek ne büyük mutluluktur. Sadece kendi başarısı olarak değil tüm insanlığına bir faydası olduğundan izlerken gurur duymamak elde değildir.

Mantıklı nedenler yalnızca gerçek sevginin gizemli denkleminde bulunur.

İbrahim Can ERDOĞAN